Koers bepalen

Randvoorwaarden

Dit spel is geschikt:

• Voor nieuwe of bestaande samenwerkingen die een scherper en meer gedeeld beeld willen krijgen van wat er voor nodig is om een ambitie te realiseren en wat zij tijdens het proces kunnen verwachten
• Voor bestaande samenwerkingen waar het risico bestaat dat zij – bijvoorbeeld door de waan van de dag – uit het oog verliezen waarvoor zij het ook alweer deden
• Voor samenwerkingen die moeite hebben met het maken van notulen, startdocumenten, jaarplannen, etc., of waarvan deze niet goed worden gelezen door achterbannen
• Voor samenwerkingen die moeite hebben met het communiceren van de meerwaarde van hun samenwerking naar de achterban in de eigen organisatie

Zo speel je het

Doel in het spel:

Deelnemers maken gezamenlijk een poster waarop zij hun ambitie, inzet (bijv. teamleden en middelen), de verwachte opbrengsten/successen en de te verwachten tegenslagen/uitdagingen visualiseren. Deelnemers maken hierbij gebruik van een basisposter en diverse plaatjes/pictogrammen.

Spelverloop:

• Bij groepen groter dan 6 personen vraag je de deelnemers zich in 2 groepen te verdelen
• Geef elke groep een poster, extra pictogrammen, post-its en stiften. Help elke groep een plek aan een tafel te vinden waar ze de ruimte hebben om te werken.
• Laat de deelnemers ca. 20 minuten werken in hun groep. Hun doel is om het benodigde proces om tot resultaten te komen visueel vast te leggen, met behulp van de poster, de pictogrammen en de post-its.
  • Laat deelnemers nadenken over hun ambitie: dit is op de poster gevisualiseerd als de haven; oftewel, het eindpunt of de stip op de horizon.
  • Laat de deelnemers vervolgens nadenken over wat zij nodig hebben om stappen te zetten richting die ambitie (de blauwe pictogrammen met ‘middelen’), wat voor successen/ opbrengsten/cadeautjes (groene pictogrammen met o.a. de oase) en wat voor uitdagingen/ problemen/tegenslagen zij onderweg kunnen verwachten (de rode pictogrammen met o.a. de ijsberg).
  • Moedig de deelnemers aan om hun beelden en gedachten te tekenen of te schrijven op post-its of rechtstreeks op de poster. Laat de creativiteit de vrije loop!
• Indien er meerdere groepen tegelijk bezig zijn, roep de groepen bij elkaar als de tijd voorbij is. Geef elke groep 5 minuten om hun poster te presenteren aan de anderen.
• Bespreek met elkaar hoe de deelnemers de posters willen gebruiken. Worden ze binnen de samenwerking gebruikt als richtsnoer voor de samenwerking komende periode? Willen we de inzichten nader uitwerken in een projectplan? Of willen we een of alle posters delen met de achterbannen om hen te informeren en inspireren over de samenwerking? Vergeet niet een foto van de poster(s) te maken, zodat je deze in presentaties of verslagen terug kan laten komen en/of hier in een volgende bijeenkomst weer op terug te komen.

Benodigdheden

• Posters – 1 per groep van max. 6 personen 
• Aanvullende plaatjes/pictogrammen – 3 sets per groep
• A5 post-its en stiften
• Camera of telefoon om foto’s mee te maken

Voor de spelbegeleider

Algemene aandachtpunten:

• Koers Bepalen kan op verschillende momenten ingezet worden, bijvoorbeeld als start van een bijeenkomst of heidag, om een gedeeld beeld te krijgen over de het proces dat nodig is om de doelen te realiseren. Of aan het einde van een bijeenkomst of vergadering, om de gemaakte afspraken en plannen te visualiseren – bijvoorbeeld om deze te communiceren met achterbannen.
• Bewaar de posters (of de foto’s ervan) om ze er op een volgende bijeenkomst weer eens bij te pakken en gezamenlijk te reflecteren waar we nu staan in het proces, of de haven al meer in zicht is en wat we onderweg zijn tegengekomen.

Voorbeeldvragen voor de reflectie:

Een reflectie is bij dit spel niet per se nodig. Wil je toch graag nabespreken, kunnen de volgende voorbeeldvragen je daarbij helpen.

In het spel

• Over welk onderdeel van de poster hebben jullie het meest gesproken? Wat riep de meeste discussie op? En wat gaf nieuwe inzichten? Waar was direct een gedeeld beeld over?
• Bij meerdere groepen: Welke overeenkomsten en welke verschillen zien jullie tussen de uitwerkingen? Wat betekent dat volgens jullie?

Over het spel

• Hoe was het om op deze manier met elkaar het samenwerkingsproces te visualiseren? Leidde het tot een ander gesprek? Heeft het nieuwe inzichten of realisaties gegeven?

Uit het spel

• Op welke wijze zou jullie poster kunnen helpen om de doelen, het proces en de (gewenste) uitkomsten van de samenwerking naar je achterban te communiceren? Of om zelf te gebruiken als referentiekader? 

Achtergrond bij het spel

Wie kent ze niet? De projectplannen, jaarplannen, actieagenda’s, rapporten, notulen en verslagen: samenwerkingen en organisaties kunnen eigenlijk niet zonder. We zijn zo gewend om geschreven tekst te gebruiken in onze communicatie, dat we er al lang niet meer bij stilstaan of dit wel altijd de meest effectieve vorm van communicatie is. Tegelijkertijd weten we dat plannen en rapporten doorgaans bijzonder slecht gelezen worden en meer dan eens onderin een lade of een ‘ongelezen’ digitale folder belanden. Zonde van de tijd van de schrijvers – en zonde van de boodschap die niet overkomt.

Gelukkig kan het ook anders. Een visuele weergave van wat we willen bereiken of wat we hebben besloten heeft vele voordelen. Voor de makers stimuleert het creatieve proces om tot nieuwe ideeën en inzichten te komen. Met visualiseren word je uitgedaagd om vrij te associëren en je creativiteit aan te wenden, wat een ander deel van je hersenen aan het werk zet. Hierdoor kun je ineens een totaal ander gesprek met elkaar krijgen. Bovendien helpt visualiseren om complexe informatie te structureren en het is een makkelijke manier om patronen en relaties zichtbaar te maken.

Ook voor de ontvangende kant hebben visualisaties veel voordelen. Plaatjes en beelden zijn bijvoorbeeld veel makkelijker te onthouden dan woorden en tekst. En ze zijn leuker om naar te kijken, waardoor men er doorgaans meer aandacht aan zal besteden en het een prima bron vormt voor het gesprek over wat de samenwerking graag wil realiseren en wat er voor nodig is.