Trust Unravelled: In inter-organisational relationships in a regulated tender environment
In de bouw- en infrasector wordt het belang van samenwerken steeds duidelijker. We hebben elkaar nodig om de complexe opgaven op te lossen. Tegelijkertijd zijn er allerlei systemen en processen die op gespannen voet lijken te staan met samenwerken. Aan de basis van ieder project in de bouw en infra staat de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. De opdrachtgever bepaalt de opdracht, zet de vraag uit in de markt, nodigt meerdere partijen uit en bepaalt de vorm van het contract. In een samenwerking zou je deze keuzes bij voorkeur samen maken. En toch is ook hier sprake van een samenwerkingsrelatie. Zo hebben opdrachtgever en opdrachtnemer elkaar nodig om het project te laten slagen. En hoe te handelen in al die situaties waarin het contract niet tot eenduidige keuzes leidt? Gedoe en conflicten zijn onvermijdelijk en vragen om acties van opdrachtgever en opdrachtnemer.
Het boek ‘Trust unravelled’ gaat over deze complexe setting en in het bijzonder de rol van vertrouwen in de onderlinge relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Wat is de rol van vertrouwen precies? Hoe wordt hieraan gewerkt? Het boek is interessant omdat het begrip vertrouwen een complex begrip is. Het boek biedt verdieping en verrijking. In het boek wordt een onderscheid gemaakt tussen persoonlijk vertrouwen en systeem vertrouwen. In het boek worden deze begrippen vervolgens verder uitgewerkt. Het laat zien wat de factoren zijn van persoonlijk vertrouwen en van systeem vertrouwen. Bij persoonlijk vertrouwen kunnen we bij gedrag bijvoorbeeld denken aan intenties van anderen, commitment aan de samenwerking en verantwoordelijkheid nemen. Per factor is vervolgens gekeken of zij bijdragen aan meer vertrouwen of juist meer wantrouwen. Deze systematische uitwerking van beide begrippen biedt inzicht en houvast.
De belangrijkste les die wij uit het boek hebben gehaald is het belang om een goede balans te vinden tussen beide vormen van vertrouwen. Er is een goede basis van systeem vertrouwen nodig en die kan niet zonder persoonlijk vertrouwen. Andersom is ook waar: alleen persoonlijk vertrouwen is niet genoeg, er is een basis van systeem vertrouwen nodig. Hiermee gaat het boek voor ons in tegen vaak gehoorde stellingen die de ene vorm van vertrouwen belangrijker maken dan de andere. Zo horen wij bijvoorbeeld regelmatig de stelling: “persoonlijk vertrouwen is goed, een contract is beter.” Het gaat dus juist om een goede balans tussen beide. En die balans is niet eenvoudig. Er is een incentive bij zowel opdrachtgever als opdrachtnemer om te sturen en te handelen vanuit systeem vertrouwen, zoals het contract. Tegelijkertijd leidt dat tot een suboptimaal resultaat. Het beste gezamenlijke resultaat wordt behaald als beide partijen ook sturen en handelen vanuit persoonlijk vertrouwen.
Het is onze ervaring dat handelen vanuit persoonlijk vertrouwen in de praktijk vaak lastiger is dan je zou verwachten. Wij hebben ons eigen perspectief op een situatie en zoeken hiervoor een onderbouwing in systemen als het contract. Dat leidt gemakkelijk tot verharding en escalaties. Deze negatieve spiraal voorkomen, vraagt aandacht en professionele begeleiding.
| Auteur(s) | Alf F. Smolders |
Gerelateerd
Content die aansluit bij 'Trust Unravelled: In inter-organisational relationships in a regulated tender environment'