De vissenkom

• Vooraf bepaal je wat het thema van het gesprek wordt. Hier kun je kiezen voor bijvoorbeeld ambitie of belangen. Formuleer één of een aantal concrete vragen/stellingen (bij meerdere vragen/stellingen werk je in een aantal rondes).
• Je zet een aantal stoelen in het midden in een kleine kring en zet met andere stoelen een grotere buitenkring in de ruimte
• Geef instructies aan de groep: 
• De buitenkring mag niks zeggen. 
• Op vrijwillige basis of door middel van aanwijzen van de procesbegeleider kun je een paar mensen aanwijzen die in het midden mogen gaan zitten. Ongeveer 4-6 mensen. 
• Spelregel: Als je je wil mengen in het gesprek tik je op de schouder van iemand die in de binnenkring zit. Diegene moet dan opstaan en vervolgens mag degene van de buitenkring plaatsnemen in de binnenkring en deelnemen in het gesprek
• Geef aan dat de werkvorm in totaal zo’n 30-45 minuten zal duren en geef aan hoe lang iedere ronde duurt (als je met meerde vragen en rondes werkt)
• De mensen in het midden beginnen met een gesprek bijv. aan de hand van een vraag of een stelling
• De richtlijn is om je als begeleider zoveel mogelijk buiten het gesprek te houden. Als je merkt dat er weinig beweging is, kun je een stimuleren dat mensen van plek wisselen. Vaak heeft de eerste die het moet doen even een duwtje in de rug nodig. 
• Het helpt om het te time-boxen. Bijv 15 minuten over de ene vraag en vervolgens 15 min over volgende vraag
• Aan het eind mogen degenen die hebben meegeschreven de belangrijkste punten die zijn besproken benoemen
• Vaak is dit onderdeel van een traject en niet eenmalig. Je kan als begeleider zelf een verslag maken, maar je kan er ook voor kiezen om twee mensen in de buitenkring te vragen een verslag te schrijven (zie variant). 
• De vragen vooraf bepalen die de groepsleden met elkaar gaan bespreken
• Voldoende stoelen en een ruimte waarin je een binnen en buitenkring kan creëren 

Variant: 1 of 2 mensen in de buitenkring vragen de belangrijkste dingen mee te schrijven en te vragen om tussendoor of aan het eind van het bespreken van een vraag of stelling dit samen te vatten en te benoemen wat is opgevallen. Dit zorgt er ook voor dat mensen betrokken blijven